Lampa stanowiskowa. Co ważniejsze - Luksy, czy Lumeny

LUMENY a LUKSY, natężenie światła - czego dotyczą i jak je rozumieć

Luks [lx] to jednostka natężenia oświetlenia.
Często spotykamy się w Internecie z pytaniami o przelicznik

• luksy na lumeny
• 1 lux - ile to lumenów
• 30 lux - ile to lumenów
• ile lampa ma luksów

Czy tak postawione pytania są właściwe ?
Trzeba zacząć od tego, że nie są to pytania postawione poprawnie. Nie może więc być na nie odpowiedzi.

Czasem też można się spotkać z pytaniem o "natężenie światła".
Termin "natężenie" w odniesieniu do światła jest nieprecyzyjny, niejednoznaczny i może być zrozumiany różnie, w zależności od kontekstu, i oznaczać luminancję, strumień świetlny, światłość, natężenie oświetlenia lub inne wielkości, dlatego nie powinniśmy się nim posługiwać.

W fotometrii istnieją takie pojęcia, jak:

Natężenie oświetlenia

Dotyczy ono nie samego źródła światła (lampy), ale oświetlenia w polu pracy, jakie daje ta lampa.
Natężenie oświetlenia miejsca pracy określają polskie normy. Mierzy się światłomierzami w konkretnym obszarze pracy i wyraża w luksach [lx]. Luksy mówią jak intensywnie oświetlona jest dana powierzchnia (miejsce pracy). Czyli natężenie informuje, jak dobrze jest oświetlony obszar pracy. Natężenie oświetlenia mówi nam ile światła pada na daną powierzchnię . Ale trzeba mieć na uwadze to, że ta sama lampa może dawać na tym samym stanowisku różne natężenie oświetlenia. Dużo zależy od tego jak, gdzie i w jakiej odległości tę lampę umieścimy.

Strumień świetlny

Jest to moc światła emitowanego z lampy, czyli ilość światła, jakie wychodzi z lampy. Strumień świetlny jest miarą jasności źródła światła. Jest to kluczowy parametr określający moc lampy. Strumień świetlny lampy mierzy się w lumenach [lm].
Istnieje jednak związek pomiędzy strumieniem świetlnym emitowanym przez źródło i padającym na daną powierzchnię, a natężeniem oświetlenia tej powierzchni w miejscu pracy.

Jak i gdzie umieścić lampę na stanowisku pracy?

Lampy zazwyczaj są tak konstruowane, że świecą w pewnym kącie rozsyłu światła (kącie bryłowym).
Im większa odległość lampy, tym powierzchnia, na którą pada światło jest większa, ale wraz ze wzrostem odległości natężenie oświetlenia będzie maleć. Jeśli zaś lampę zbliżymy lampę np. do powierzchni stołu, to oświetlany obszar zmniejszy się, ale za to natężenie oświetlenia w tym obszarze wzrośnie.
Jest to ważna wskazówka, która pozwala tak ustawić lampę, aby dawała pożądane natężenie oświetlenia. Wszystko zależy jednak od warunków na stanowisku pracy, jak i gdzie możemy konkretną lampę umieścić, aby uzyskać potrzebne na stanowisku natężenie oświetlenia.
Przedstawia to rysunek zamieszczony poniżej.


Im dalej od źródÅ‚a Å›wiatÅ‚a, tym strumieÅ„ Å›wiatÅ‚a "Φ" rozkÅ‚ada siÄ™ na wiÄ™kszÄ… powierzchniÄ™, co w efekcie daje mniejsze natężenie oÅ›wietlenia "E". Powierzchnia P₂ jest wiÄ™ksza od P₁, wiÄ™c natężenie oÅ›wietlenia E₂ na powierzchni P₂ bÄ™dzie mniejsze niż natężenia oÅ›wietlenia E₁ na powierzchni P₁.